UykuApnesi

UYKU APNESİ NEDİR ? 

Uyku apnesi veya halk dilinde apne olarak bilinen bu hastalık, uyku sırasında meydana gelen düzensiz solunum ve uyku düzeninin bozulmasıyla kendisini gösteren, altındaki nedenleri ve ilerleyen süreçte ortaya çıkaracağı problemler bakımından üzerinde önemle durulması gereken oldukça ciddi bir hastalıktır.

Uyku apnesi değerlendirilirken sadece uyku sırasında solunumun tümüyle durması değil, solunumun yavaşlaması da beraberinde değerlendirilmelidir.

Uyku apnesi sinir sisteminde meydana gelen bir problemden  veya solunum sistemindeki bir tıkanıklıktan dolayı oluşabileceği gibi kimi durumlarda bu iki durum birlikte görülebilir.

Uyku apnesi genel olarak uyku sırasında solunum oranının %20 ve daha altında düştüğü durumlar için kabul edilir. Solunumun azaldığı bu anlarda kandaki oksjien değeri azalırken, karbondioksit değeri ise yükselmeye başlar.

Gürültülü horlama, aşırı sinir, sürekli baş ağrıları, konsantrasyon bozukluğu gibi durumlar uyku apnesinin sonuçları olarak ortaya çıkabilirken, bazen de bu sonuçların birden fazlası hastalarda görülebilir.

Ne Kadar Ciddi?

Uzmanlar tarafından oldukça ciddi bir hastalık olarak değerlendirilen uyku apnesi, toplum genelinde oldukça yaygın bir hastalık türüdür. Genel olarak aşırı kilolularda ve yaşlılarda görülse de hemen hemen her yaş aralığında bu hastalığın ortaya çıkması mümkündür. Araştırmalara göre uyku apnesi kadınlarda %2, erkeklerde ise %4 oranında görülmektedir. Çocuklarda uyku apnesinin sebebi olarak bademcik ve geniz eti problemlerigösterilebilir. Erişkin kişilerde ise aşırı alkol ve sigara tüketenlerde, obezite problemi yaşayanlarda, yanlış uyku pozisyonunda uyuyanlarda, boyun yüksekliği kısa olanlarda ve alt çene yapısında gelişim problemi olanlarda, alerji problemi yaşayanlarda ve kas gevşetici, anti depresan gibi ilaç kullananlarda uyku apnesi görülebilir.

Uyku Apnesinin Belirtileri

Hastalığı yaşayanlar genel olarak uyku sırasında karşılaştıkları solunum problemlerinin farkında olmazlar. Daha çok uykudaki anormal durumların, yakın kişilerin dikkatini çekmesiyle fark edilir.

Düzensiz Solunum

Hastalığın en çok çok ortaya çıkan belirtilerinin başında uyku sırasındaki düzensiz solunumla birlikte gelen nefes alıp vermedeki ani duraklamalar, normalden daha fazla olan gürültülü horlamalar ve gece boyunca sık sık yapılan iç çekmeler gelir. Genel olarak horlama sorunu yaşayan kişilerin, bu problemi daha çok sırt üstü yatarken yaşadıkları görülürken, uyku apnesi hastaları ise hangi pozisyonda yatarlarsa yatsınlar horlama şikayetleri ile karşılaşırlar. Hastalarda görülen bir diğer ortak özellik ise gece boyunca süren el ve ayaklardaki rahatsızlık belirtisi gösteren hareketlerdir.

Solunum Duraksamaları

Uyku apnesi sırasında meydana gelen solunum duraksamaları 10 saniye ile 1 dakika arasında sürebilir. Bu durum gece boyunca 10 defa tekrarlanabileceği gibi, daha yüksek rakamlara da ulaşabilir. Yaşanan solunum yetersizliği yüzünden hastada oluşan oksijen eksikliği ise beraberinde farklı sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Aşırı Uyku Hali

Uyku apnesi hastaları, gece ne kadar uyumuş olurlarsa olsun, gündüz yaşantılarında sürekli uyuklama problemleri ile karşılaşırlar. Hastalarda kitap okurken veya TV izlerken istemsizce uyuklama durumları görülür. Ayrıca hastalığın görüldüğü kişilerin trafik kazaları ile karşılaşmalarının oranı, normal kişilere göre 8 kat daha fazladır. Bu durumun nedeni ise sağlıksız bir uyku sonrasında ortaya çıkan konsantrasyon eksikliği ile ilgildiir.

Tüm bu belirtilerin yanında, mide yanması, bacaklarda oluşan şişlikler gece boyunca sık sık idrara çıkma , uyurken sebepsiz terleme ve göğüs bölgesinde oluşan baskı hissi, hastalığın diğer belirtileri arasında yer alır.

Nasıl Tedavi Edilir?

Uyku apnesinin belirtileri birçok farklı uyku bozukluğu hastalığı ile benzer özellikler gösterdiği için, teşhis yolunda oldukça farklı tektikler uygulanmaktadır. Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen uyku çalışması ile uyku sırasında hastanın beyin bölgelerindeki aktiviteleri, alınan oksijen miktarı, kalp ritmi ve EKG kayıtları gibi değerler izlenir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda kişide uyku apnesi olduğuna yönelik teşhis konulursa ise vakit kaybetmeden tedaviye başlanır.

Uyku apnesi teşhisi olan hastaların bir kısmı kulak – burun – boğaz uzmanının kontrolünden geçirilir. Eğer ki hastalığın sebebi bazı anatomik bozukluklardan kaynaklıysa cerrahi işlem ve protez seçenekleri kimi zaman ise ilaç tedavisi kullanılır.

Tıkayıcı uyku apnesinin tedavisinde en çok CPAP ( Sürekli Pozitif Hava Yolu Basıncı ) yöntemi tercih edilir. Bu yöntemdeki cihaz, hastaya uyku sırasında sabit bir hava basıncı uygulayarak, uyku sırasında kapanan hava yollarının açık tutulmasını sağlar. CPAP cihazı sadece burun veya burun ve ağzı beraberinde kaplayan slikon ve hortumdan oluşan bir maske ile çalışır. Özellikle hafif ve orta şiddetli uyku apnelerinde oldukça etkilidir.

Tıkayıcı uyku apnesinin daha şiddetli olduğu hastalarda ise hem nefes alırken, hem de nefes verirken özel olarak hava basıncını ayarlayan BIPAP veya VPAP cihazları kullanılır.

Özellikle durumu ağır olan hastalarda ise APAP, XPAP ST veya ASV cihazları kullanılır.